Khám Phá Tiềm Năng RWA: Đường Đua Ứng Dụng Lớn Tiếp Theo Sau Stablecoin Đồng USD?

Tài sản thế giới thực (Real World Assets, viết tắt là RWA) chỉ những tài sản truyền thống được mã hóa thông qua công nghệ blockchain, quá trình này mang lại cho những tài sản này hình thức số và đặc tính lập trình. Trong khuôn khổ này, nhiều loại tài sản --- từ bất động sản và cơ sở hạ tầng đến tác phẩm nghệ thuật và cổ phiếu tư nhân --- đều có thể được chuyển đổi thành token số. Những token này không chỉ là biểu tượng số của giá trị tài sản, mà còn chứa thông tin đa chiều liên quan đến tài sản vật chất tương ứng, bao gồm nhưng không giới hạn ở bản chất của tài sản, trạng thái hiện tại, lịch sử giao dịch và cấu trúc sở hữu. Nói chung, đồng stablecoin USD được sử dụng rộng rãi hiện nay cũng là một hình thức RWA, tức là sự mã hóa của đồng đô la Mỹ. Bài viết này sẽ từng bước giới thiệu RWA cách trở thành lĩnh vực tiếp theo đạt được ứng dụng quy mô sau đồng stablecoin USD.

Tài sản RWA với những ưu thế đa chiều độc đáo, có tiềm năng lớn để áp dụng quy mô trong hệ sinh thái blockchain. Mối tương quan cao giữa các tài sản và tính minh bạch trong giao dịch có thể xây dựng lòng tin của nhà đầu tư, trong khi tính thanh khoản được tăng cường và hiệu quả chi phí đã thúc đẩy mạnh mẽ sự năng động và đa dạng của thị trường. Việc giới thiệu hợp đồng thông minh đã nâng cao thêm hiệu quả hoạt động, đồng thời cũng đơn giản hóa quy trình tuân thủ và kiểm toán. Những đặc điểm cốt lõi này cùng nhau trải đường cho RWA trở thành lĩnh vực ứng dụng quy mô tiếp theo sau stablecoin đô la Mỹ, báo hiệu triển vọng rộng lớn của nó trong blockchain và toàn bộ lĩnh vực tài chính. Tất nhiên, tài sản RWA rất đa dạng, tài sản nào sẽ bước đầu được áp dụng quy mô trên chuỗi? Và những rủi ro hoặc thách thức nào liên quan đến việc đưa các tài sản khác nhau lên chuỗi?

Xét tổng thể, hiện tại thị trường token hóa tài sản thu nhập cố định và tài sản kim loại quý là những lĩnh vực dễ thực hiện và đã bắt đầu phát triển quy mô. Mặc dù hiện tại giá trị thị trường của token hóa vàng đã vượt quá 1 billion (các dự án đại diện như PAXG, XAUT), nhưng từ góc độ các điểm đau và nhu cầu hiện tại của Defi, tức là tìm kiếm tài sản có tỷ suất sinh lợi thực trên chuỗi, bắt đầu phát triển RWA từ các tài sản thu nhập cố định như trái phiếu Mỹ/ETF trái phiếu Mỹ là cách dễ dàng và hiệu quả hơn hiện nay.

Dựa theo sự phân biệt của blockchain và mức độ nghiêm ngặt KYC, RWA chủ yếu có ba hướng phát triển:

1. Trải nghiệm chuỗi công khai và không cần giấy phép

Hướng đầu tiên nhấn mạnh việc thực hiện giao dịch không cần giấy phép trên chuỗi công khai với tài sản, nhằm cung cấp trải nghiệm người dùng gần giống như DeFi. Trong mô hình này, tài sản từ thế giới thực được token hóa và tự do giao dịch trên chuỗi công khai mà không cần thông qua sự phê duyệt hoặc giấy phép tập trung, và việc chuyển nhượng tài sản cũng không bị hạn chế. Cách làm này tối đa hóa tính thanh khoản của tài sản và mức độ tham gia của thị trường, đồng thời giảm chi phí giao dịch. Tuy nhiên, trải nghiệm gần giống DeFi này cũng mang lại một loạt thách thức về quản lý và tuân thủ, bao gồm nhưng không giới hạn ở các vấn đề như phòng chống rửa tiền (AML) và KYC. Do đó, mặc dù hướng đi này có những lợi thế rõ ràng, nhưng cũng cần giải quyết các rủi ro và vấn đề tuân thủ tương ứng.

2. Chuỗi công khai và danh sách trắng quản lý

Hướng thứ hai là một giải pháp thỏa hiệp, tức là tài sản có thể được giao dịch trên chuỗi công khai, nhưng có thể phải chịu một số hình thức quản lý hoặc có một số ngưỡng nhất định, chẳng hạn như thông qua cơ chế danh sách trắng địa chỉ để hạn chế người tham gia. Trong trường hợp này, chỉ những địa chỉ đã được xác minh và thêm vào danh sách trắng mới có thể tham gia vào giao dịch RWA. Phương pháp này cung cấp một mức độ thanh khoản và minh bạch nhất định, đồng thời cho phép các cơ quan quản lý thực hiện giám sát và kiểm tra tuân thủ hiệu quả hơn. Như vậy, nó tìm thấy sự cân bằng giữa mô hình không cần giấy phép và hoàn toàn được quản lý.

3. Chuỗi riêng/Chuỗi liên minh và quy trình KYC phức tạp

Hướng thứ ba là thực hiện giao dịch RWA trên chuỗi riêng hoặc chuỗi liên minh, điều này thường liên quan đến quy trình KYC phức tạp và khả năng kiểm soát quy định nghiêm ngặt hơn, và hiện tại hầu như không có khả năng kết hợp tài sản. Trong mô hình này, các nút xác thực thường là các cơ quan được chính phủ xác thực và có một ngưỡng nhất định, điều này đảm bảo toàn bộ hệ thống hoạt động trong một môi trường tuân thủ và có thể kiểm soát cao. Mặc dù phương pháp này có thể hạn chế tính thanh khoản của tài sản và mức độ tham gia của thị trường, nhưng nó cung cấp mức độ tuân thủ quy định và an toàn dữ liệu cao nhất. Đây là mô hình mà nhiều chính phủ và các tổ chức tài chính truyền thống có xu hướng ưu tiên áp dụng.

Tại sao cần RWA?

Quan điểm Defi:

Dựa trên dữ liệu TVL Defi từ hình trên, có thể thấy rằng kể từ khi UST mất liên kết vào tháng 5 năm 2022, gây ra sự hoảng loạn trên thị trường và bán tháo lớn, TVL của lĩnh vực Defi luôn có xu hướng giảm. Hiện tại, các dự án và câu chuyện rất khó thu hút vốn từ bên ngoài, cần phải đưa vào cấu trúc câu chuyện và người tham gia mới. Việc áp dụng các đặc điểm RWA đã đề cập ở trên, tài sản thế giới thực được đưa lên chuỗi để cung cấp giá trị tài sản thực có thể là giải pháp tốt nhất hiện nay.

Đồng thời, để giữ chân nguồn vốn trong sân hoặc thu hút nguồn vốn bên ngoài, tỷ lệ lợi suất cao mà Defi có thể cung cấp là dữ liệu chính mà các nguồn vốn theo đuổi, trong khi tỷ lệ lợi suất giống như Ponzi của UST đã dẫn đến sự thiếu tin tưởng của các bên cung cấp vốn đối với tỷ lệ lợi suất cao, RWA có thể cung cấp tỷ suất lợi nhuận thực tế có sự bảo chứng từ tài sản thế giới thực cho giao thức, điều này có thể giải quyết tốt vấn đề này.

Quan điểm Tradfi:

1. Sự kiểm soát quản lý chặt chẽ và những hạn chế của công cụ thanh khoản

Mặc dù hệ thống tài chính truyền thống đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc phân tách tài sản và tính thanh khoản, chẳng hạn như thông qua các quỹ đầu tư bất động sản (REITs) và các quỹ giao dịch trao đổi (ETFs), những công cụ này vẫn bị ràng buộc bởi các quy định chặt chẽ và các giới hạn cấu trúc. Ví dụ, REITs và ETFs thường cần phải đáp ứng một loạt các yêu cầu tuân thủ phức tạp, điều này không chỉ làm tăng chi phí vận hành mà còn hạn chế đổi mới sản phẩm và sự tham gia của thị trường. Do đó, mặc dù những công cụ này đã cải thiện tính thanh khoản của tài sản ở một mức độ nhất định, nhưng vẫn còn rất nhiều không gian để cải thiện.

2. Hạn chế trong lĩnh vực tín dụng cá nhân

Trong thị trường tư nhân, đặc biệt là trong lĩnh vực tín dụng tư nhân, có nhiều hạn chế và nhu cầu chưa được đáp ứng. Những thị trường này thường là hoạt động thủ công, chậm chạp, không minh bạch và có chi phí vận hành cao. Quy trình khớp vốn liên quan đến nhiều bước từ việc tìm kiếm và thẩm định nhà đầu tư cũng như cơ hội đầu tư, đến phân bổ vốn ban đầu, và cuối cùng là giao dịch thứ cấp và quản lý tài sản. Những yếu tố này dẫn đến việc phân bổ vốn không hợp lý và trải nghiệm khách hàng kém.

3. Vấn đề "hộp đen" của các sản phẩm tài chính phức tạp

Khi tạo ra các sản phẩm tài chính phức tạp, hệ thống tài chính truyền thống thường gặp phải vấn đề "hộp đen", tức là thiếu tính minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc, thường khó xuyên thấu vào tài sản cơ sở. Tính không minh bạch này không chỉ làm gia tăng rủi ro mà còn hạn chế lòng tin và mức độ tham gia của các bên tham gia thị trường. Bằng cách ánh xạ tài sản cơ sở lên chuỗi và đóng gói tài sản thành sản phẩm trên chuỗi thông qua khả năng kết hợp của hợp đồng thông minh, các cơ quan quản lý chỉ cần giám sát việc lưu giữ tài sản cơ sở, điều này giúp cho quá trình từ sản phẩm tài chính đơn giản đến sản phẩm tài chính phức tạp có thể duy trì sự công khai và minh bạch, từ đó giải quyết vấn đề này. Những thuận lợi trong quản lý có thể làm tăng sự đa dạng và thanh khoản của các sản phẩm tài chính trên chuỗi so với các phương tiện tài chính truyền thống.

Tổng thể, nhu cầu và thách thức mà TradFi phải đối mặt chủ yếu tập trung vào việc cải thiện tính thanh khoản, tăng cường tính minh bạch và giảm chi phí. RWA thông qua việc token hóa và công nghệ blockchain đã cung cấp các giải pháp hiệu quả cho những vấn đề này. Đặc biệt trong lĩnh vực thị trường tư nhân và các sản phẩm tài chính phức tạp, RWA có khả năng mang lại tính minh bạch và hiệu quả chưa từng có, từ đó giải quyết các nút thắt cốt lõi của hệ thống tài chính truyền thống. Bằng cách giới thiệu RWA, hệ thống tài chính truyền thống có khả năng đạt được hiệu quả vốn cao hơn, sự tham gia thị trường rộng rãi hơn và chi phí giao dịch thấp hơn, từ đó thúc đẩy sự phát triển lành mạnh và bền vững của toàn bộ hệ sinh thái tài chính.

Cùng lúc không khó để nhận thấy, bất kể là các tổ chức truyền thống trong Tradfi hay các tổ chức chính phủ, hay cả các dự án trong Defi, đều đã dày công phát triển trong lĩnh vực RWA nhiều năm qua, tìm kiếm cơ hội hợp tác và hòa nhập giữa hai bên. Ở đây không thể không đề cập đến một khái niệm gần đây được quan tâm - Bitcoin ETF, và từ đó tham khảo khái niệm RWA, chúng ta có thể mở rộng ra một khái niệm mới - CWA (Crypto-World Asstes).

RWA và CWA

Khi Bitcoin dần trở thành loại hình đầu tư chủ đạo, các tổ chức tài chính lớn đang tích cực xin phê duyệt cho các quỹ ETF Bitcoin. Xu hướng này không chỉ đánh dấu việc tài sản mã hóa dần hòa nhập vào hệ thống tài chính truyền thống, mà còn cung cấp cho chúng ta một góc nhìn hoàn toàn mới để xem xét những tài sản này: đó là khái niệm CWA (Tài sản Thế giới Crypto). CWA có nhiều điểm tương đồng với RWA, chủ yếu thể hiện ở việc tiêu chuẩn hóa tài sản và cải thiện tính thanh khoản. Tuy nhiên, khác với RWA chủ yếu tập trung vào việc mã hóa tài sản trong thế giới thực, CWA là sự tiêu chuẩn hóa của tài sản mã hóa và các sản phẩm tài chính liên quan trong thế giới thực. Chúng ta có thể thấy hình thức đầu tiên của cả hai, lần lượt là phát hành trên chuỗi của trái phiếu Mỹ/trái phiếu Mỹ ETFs và việc phê duyệt cũng như phát hành giao dịch các quỹ ETF Bitcoin trong thế giới thực.

Giống như RWA, CWA cũng phải đối mặt với một loạt các vấn đề về quy định và tuân thủ. Tuy nhiên, do tính chất phi tập trung và xuyên biên giới của tài sản tiền điện tử, những vấn đề này trở nên phức tạp hơn trong bối cảnh của CWA. Ví dụ, việc phê duyệt các quỹ ETF Bitcoin cần giải quyết nhiều thách thức quy định, bao gồm nhưng không giới hạn ở việc lưu ký tài sản, thao túng giá cả và giám sát thị trường. Nhưng việc đưa CWA vào sử dụng có khả năng nâng cao tính thanh khoản và mức độ tham gia của thị trường cho tài sản tiền điện tử. Bằng cách kết hợp tài sản tiền điện tử với các sản phẩm tài chính truyền thống, CWA không chỉ có thể thu hút nhiều nhà đầu tư truyền thống hơn vào thị trường tiền điện tử mà còn cung cấp nhiều công cụ đầu tư và quản lý rủi ro hơn cho các nhà đầu tư tiền điện tử hiện tại.

Dù là RWA hay CWA, nhu cầu sâu xa và nguyên nhân xuất hiện của chúng đều có thể truy về việc ra mắt các sản phẩm phân đoạn phù hợp với rủi ro nhằm nâng cao hiệu quả tài chính. Thị trường tài chính hiệu quả thúc đẩy hành vi đầu cơ gia tăng, điều này càng thúc đẩy nhu cầu về nhiều tài sản và cơ hội đầu tư hơn. Trong bối cảnh này, các tổ chức tài chính truyền thống và nền tảng DeFi đều cần RWA và CWA để thông suốt dòng chảy vốn, từ đó thu hút nhiều người dùng và vốn hơn. RWA và CWA như một hình thức đổi mới tài chính mới không chỉ có thể đáp ứng nhu cầu của thị trường về tài sản đa dạng và thu nhập ổn định mà còn có thể thúc đẩy dòng vốn vào các lĩnh vực hiệu quả hơn. Bằng cách phá vỡ rào cản giữa Tradfi và DeFi, RWA và CWA hy vọng sẽ thúc đẩy toàn bộ hệ sinh thái tài chính phát triển theo hướng hiệu quả hơn, minh bạch hơn và bền vững hơn. Điều này không chỉ có thể nâng cao hiệu quả tổng thể của thị trường tài chính mà còn cung cấp cho các nhà đầu tư nhiều lựa chọn đầu tư hơn và công cụ quản lý rủi ro tốt hơn. Đây cũng là một căn cứ quan trọng đứng sau việc áp dụng quy mô RWA.

Tại sao lại là tài sản ETF trái phiếu Mỹ?

Chi phí giáo dục

Chúng ta hãy suy nghĩ về lý do tại sao stablecoin USD trở thành lĩnh vực ứng dụng của việc áp dụng hàng loạt tiền mã hóa? Tại sao không phải là Bitcoin hoặc các đồng tiền mã hóa gốc khác, hoặc tại sao không phải là stablecoin của các đồng tiền pháp định từ các quốc gia khác?

Đầu tiên, chi phí giáo dục của người dùng là một yếu tố quan trọng nhưng thường bị bỏ qua. Đối với hầu hết người dùng, việc hiểu và chấp nhận các sản phẩm và công nghệ tài chính mới cần thời gian và công sức. Thứ hai, so với các loại tiền tệ fiat khác, stablecoin đô la Mỹ dễ được người dùng trên toàn cầu chấp nhận hơn, và đồng đô la bản thân nó là đồng tiền dự trữ và giao dịch chính trên toàn cầu, với nhiều tình huống sử dụng xuyên biên giới rộng rãi, điều này đã giảm đáng kể chi phí giáo dục người dùng. Do đó, nhờ vào sự hiểu biết và lòng tin của người dùng đối với đô la, stablecoin gắn với đô la có thể nhanh chóng đạt được lòng tin của thị trường. Đồng thời, do vị thế toàn cầu thống trị của đô la, các tài liệu và nguồn giáo dục liên quan cũng dễ dàng được chuẩn hóa và toàn cầu hóa,进一步降低了多语言、多文化环境下的教育难度。Chi phí giáo dục người dùng thấp thường cũng là một trong những yếu tố quan trọng để đạt được ứng dụng quy mô.

Tương tự, đây cũng là lý do tại sao chúng tôi chọn các tài sản liên quan đến trái phiếu Mỹ thay vì trái phiếu phát hành bởi các quốc gia chủ quyền khác. Trái phiếu chính phủ Mỹ được coi là một trong những tài sản an toàn nhất toàn cầu, chúng có mặt trong tài chính toàn cầu.