Động thái thị trường tiền điện tử tháng 1-2 năm 2025: Trump tròn một tháng cầm quyền, thị trường biến động gia tăng

Vào đầu năm 2025, Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai của mình. Một mặt, chính phủ mới đưa ra một loạt các chính sách ưu đãi; mặt khác, những tiến bộ đột phá của DeepSeek đã gây ra cú sốc cho lĩnh vực AI của thị trường chứng khoán Mỹ, dẫn đến phản ứng dây chuyền trên thị trường tài chính. Vào tháng 2, với việc công bố các dữ liệu kinh tế quan trọng, điều chỉnh khung pháp lý và tăng tốc đổi mới công nghệ, ba yếu tố này đã giao thoa ảnh hưởng, khiến thị trường tiền điện tử trải qua những biến động và tái cấu trúc mạnh mẽ.

Vào tháng 2 năm 2025, tình hình kinh tế vĩ mô của Mỹ đã có nhiều thay đổi. Một loạt các chỉ số kinh tế quan trọng giảm xuống, cùng với chính sách của chính phủ mới tăng đáng kể thuế nhập khẩu, hai yếu tố này tác động lẫn nhau, gây ra ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế Mỹ và toàn cầu, dẫn đến sự biến động của thị trường toàn cầu.

Mặc dù điều chỉnh GDP quý IV của Mỹ duy trì mức tăng trưởng vững chắc 2,3%, nhưng nhiều chỉ số cho thấy nền kinh tế Mỹ đã bước vào "kênh tăng trưởng chậm". Thị trường lao động rõ ràng đang hạ nhiệt: trong tháng 2, việc làm mới trong lĩnh vực phi nông nghiệp chỉ tăng 187.000, thấp hơn so với dự đoán 200.000; tốc độ tăng lương theo tháng giảm xuống còn 0,2%, mức thấp nhất kể từ tháng 10 năm 2023. Ngoài ra, chỉ số niềm tin tiêu dùng của Đại học Michigan đã xấu đi trong ba tháng liên tiếp, giảm xuống còn 98,3, phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng của người dân về sự suy giảm sức mua.

Vào tháng 1, chỉ số CPI lõi của Mỹ tăng 0,3% so với tháng trước và tăng 2,5% so với năm trước, mức tăng so với cùng kỳ năm trước giảm 0,1 điểm phần trăm so với tháng 12 năm ngoái, cho thấy lạm phát có dấu hiệu "hạ nhiệt" một chút. Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân lõi (PCE) của Mỹ trong tháng 1 có tỷ lệ hàng năm là 2,6%, là mức thấp nhất kể từ tháng 6 năm 2024, phù hợp với dự báo của thị trường, là một trong số ít tin tốt.

Tuy nhiên, chính sách thuế quan sẽ trở thành yếu tố không chắc chắn lớn nhất đối với lạm phát của Mỹ. Chính phủ mới đã công bố việc tăng thuế 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mexico và Canada (có hiệu lực từ ngày 4 tháng 3), trực tiếp làm tăng chi phí của các loại hàng hóa quan trọng như ô tô và nông sản. Theo mô hình của Cục Dự trữ Liên bang Cleveland, chính sách này có thể khiến CPI của Mỹ tăng thêm từ 0,3 đến 0,5 điểm phần trăm trong quý hai.

Về lãi suất, hiện tại dự kiến rộng rãi rằng lãi suất chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ sẽ tạm thời giữ nguyên. Theo dữ liệu từ các nền tảng, xác suất Cục Dự trữ Liên bang giữ lãi suất không đổi vào tháng 3 là 95,5%, xác suất giảm 25 điểm cơ bản là 4,5%. Đến tháng 5, xác suất giữ lãi suất hiện tại không đổi là 73,2%, xác suất giảm tổng cộng 25 điểm cơ bản là 25,8%, và xác suất giảm tổng cộng 50 điểm cơ bản là 1,1%. Tuy nhiên, do sự không chắc chắn của lạm phát và áp lực lạm phát có thể đến từ chính sách thuế quan, quyết định giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang vẫn có khả năng thay đổi.

Năm 2025, mâu thuẫn cốt lõi của nền kinh tế Mỹ nằm ở sự "chậm lại trong tăng trưởng" và "độ bền của lạm phát". Cục Dự trữ Liên bang cố gắng cân bằng rủi ro thông qua chính sách tiền tệ thận trọng, trong khi một loạt hành động tăng thuế của chính phủ mới không chỉ làm trầm trọng thêm sự phức tạp của vấn đề này mà còn liên tục tác động đến logic định giá của chuỗi cung ứng toàn cầu, làm gia tăng sự bất ổn của nền kinh tế toàn cầu. Kinh nghiệm lịch sử cho thấy, chủ nghĩa bảo hộ thương mại thường khó thực sự giải quyết các vấn đề kinh tế mang tính cấu trúc. Cách tìm kiếm sự chắc chắn trong cuộc chơi chính sách sẽ là chủ đề cốt lõi của thị trường toàn cầu trong nửa năm tới.

Trong 2 tháng đầu năm 2025, chủ đề nóng nhất trong lĩnh vực AI không gì khác ngoài sự ra đời của DeepSeek. Tác động lớn nhất mà DeepSeek mang lại cho thị trường chứng khoán Mỹ chắc chắn là đã phá vỡ kỳ vọng tương lai về câu chuyện AI trước đó.

Sự phát triển của AI đến nay, bong bóng là điều không thể tránh khỏi. DeepSeek đã đâm thủng một phần bong bóng của AI, mô hình mã nguồn mở của nó thông qua tối ưu hóa thuật toán đã giảm đáng kể sự phụ thuộc vào sức mạnh tính toán, thúc đẩy ngành chuyển từ "cuộc đua sức mạnh tính toán" sang "hiệu suất thuật toán", tái cấu trúc logic nhu cầu của thị trường đối với cơ sở hạ tầng AI. Ví dụ, DeepSeek-V3 chỉ cần 2048 khối GPU H800 để hoàn thành đào tạo, trong khi các mô hình truyền thống cần hàng chục ngàn khối chip tương tự, trực tiếp làm lung lay câu chuyện "hào quang" được hỗ trợ bởi chi tiêu vốn cao của các ông lớn công nghệ trên thị trường chứng khoán Mỹ.

Sự ảnh hưởng của DeepSeek, cùng với những lo ngại về sự rung chuyển của chuỗi cung ứng toàn cầu do chính sách thuế quan, đã khiến các cổ phiếu công nghệ, với mức độ toàn cầu hóa cao nhất, chịu ảnh hưởng nặng nề. Toàn bộ thị trường chứng khoán Mỹ thể hiện tình trạng ảm đạm: Trong toàn bộ tháng 2, chỉ số Nasdaq vì trọng số cao của cổ phiếu công nghệ đã bị tổn thương nặng nề, giảm 4%, xóa bỏ mức tăng tích lũy trong năm, ghi nhận hiệu suất tháng kém nhất kể từ tháng 4 năm 2024; chỉ số Dow Jones do tỷ lệ ngành truyền thống lớn hơn nên giảm nhẹ hơn, với mức giảm tích lũy là 1,58%, trong khi chỉ số S&P 500 ở giữa hai chỉ số này, giảm 1,42%.

Thị trường đã thể hiện sự xem xét lại cấu trúc cạnh tranh trong ngành công nghiệp AI của Mỹ, điều này được phản ánh trực tiếp qua hiệu suất của các cổ phiếu công nghệ lớn trên thị trường chứng khoán Mỹ. Từ báo cáo tài chính, những công ty này không có điểm nào đặc biệt đáng chú ý trong báo cáo tài chính mới nhất, ngay cả Nvidia, công ty có hiệu suất nổi bật nhất, cũng đã không vượt quá kỳ vọng một cách đáng kể, dẫn đến việc nhà đầu tư chốt lời và gây ra sự bán tháo. Nhìn chung, như đã đề cập trước đó, hiện tại thị trường không có hướng giao dịch rõ ràng, giá cổ phiếu công nghệ lớn thể hiện đặc điểm "sự sụt giảm do chính sách và tâm lý chi phối vào cuối tháng", để tóm tắt bằng một câu của một nhà phân tích đầu tư — "Nhìn quanh, nỗi sợ hãi đã trở thành một cảm xúc tập thể."

Trong bối cảnh tâm lý thị trường ảm đạm như vậy, tài sản mã hóa cũng khó tránh khỏi việc trở thành nạn nhân vô tội. Dữ liệu cho thấy, chỉ số tương quan biến động kéo dài sáu tháng giữa Bitcoin và Nasdaq gần đây đã tăng lên 0,5, đạt mức cao nhất kể từ năm 2023. Điều này có nghĩa là biến động của thị trường chứng khoán Mỹ gia tăng, và thị trường tiền điện tử chịu ảnh hưởng ngày càng rõ rệt. Một khi thị trường chứng khoán xuất hiện biến động do các biến số bất ngờ như DeepSeek, dẫn đến sự lan rộng của tâm lý hoảng loạn, khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư giảm xuống, họ sẽ rút tiền khỏi các tài sản rủi ro, và điều này dễ dàng dẫn đến việc thị trường tiền điện tử chịu áp lực giảm giá. Phản ứng dây chuyền này làm nổi bật tâm lý "phòng thủ quá mức" của thị trường đối với cú sốc từ DeepSeek và sự không chắc chắn về chính sách.

Với sự lên ngôi của chính phủ Mỹ mới, chính sách mã hóa đã chuyển từ lời hứa trong chiến dịch tranh cử sang hành động thực tế. Ngọn lửa nóng nhất mà chính phủ mới đốt lên có lẽ chính là đồng Meme chính thức được phát hành vào ngày 18 tháng 1.

Vốn hóa của đồng token này đã từng vượt qua 14,5 tỷ USD, sau đó giảm mạnh 60%. Đợt đầu tư điên cuồng này đã làm giàu cho một số người, nhưng cũng khiến một số người khác phải chịu đựng sự sụt giảm nghiêm trọng về tài sản. Bài học sâu sắc hơn từ sự kiện này là, mã hóa đang lan tỏa từ lĩnh vực tài chính sang lĩnh vực chính trị. Nếu như SEC của Mỹ thông qua ETF Bitcoin giao ngay là cột mốc cho mã hóa bước vào lĩnh vực tài chính truyền thống, thì lần phát hành này là chứng kiến mã hóa bước vào lĩnh vực chính trị, thông qua các hoạt động như "hoán đổi token", đã trực tiếp chuyển đổi sức ảnh hưởng chính trị thành tính thanh khoản trên thị trường, cho thấy tiềm năng của tài sản mã hóa như một công cụ chính trị mới. Dù là nhiều bang ở Mỹ đang đua nhau thúc đẩy dự luật dự trữ Bitcoin, hay tiến trình tuân thủ của khung MiCA của Liên minh Châu Âu đang được tăng tốc, thì đằng sau cuộc chơi quy định toàn cầu, mối chỉ dẫn quan trọng "mã là quyền lực" luôn hiện hữu.

Ngoài việc phát hành tiền, giới mã hóa cũng đang tiếp tục theo dõi mức độ thực hiện chính sách. Sau khi chính phủ mới nhậm chức, lĩnh vực mã hóa đã đón nhận nhiều tin tốt, chẳng hạn như thành lập nhóm công tác tiền điện tử, đề xuất kế hoạch quản lý tài sản số mới, khám phá việc thiết lập dự trữ tiền điện tử quốc gia. Đồng thời, SEC đã hủy bỏ SAB 121, cho phép các ngân hàng quản lý tài sản số sau khi cơ quan quản lý đưa ra hướng dẫn bổ sung. Do ảnh hưởng của điều này, giá Bitcoin đã tăng mạnh, tăng 9,5% so với tháng trước vào cuối tháng 1. Tuy nhiên, sau đó, thông tin từ DeepSeek và các tin tức liên quan đến thuế đã tác động đến thị trường, đến tháng 2, thị trường tiền điện tử đã trải qua một đợt điều chỉnh lịch sử, Bitcoin đã giảm xuống dưới 100.000 USD, giảm 17,39% trong tháng 2, đóng cửa ở mức 85.000 USD, với mức giảm trong tháng tập trung vào tuần cuối tháng. Đợt giảm này không có nguyên nhân duy nhất độc lập, mà giống như sự biến động của chính thị trường hỗn loạn, vừa là phản ứng dây chuyền của việc bán tháo tài sản rủi ro dưới áp lực chính sách thuế, vừa có sức đẩy của việc tự làm sạch sau khi thị trường bị đòn bẩy quá mức.

Điều đáng chú ý là, Bitcoin vẫn thể hiện sự kiên cường nhất định trong đợt biến động này, trong khi các đồng thay thế khác chịu ảnh hưởng từ những sự kiện tiêu cực xảy ra trong nội bộ thị trường, phần lớn đều giảm sâu hơn. Ethereum bị ảnh hưởng bởi một sự kiện trên một nền tảng giao dịch, chạm mức thấp nhất trong năm, trong khi Solana cũng có sự biến động mạnh do những cơn bão chính trị liên quan đến phát hành đồng tiền. Vào giữa và cuối tháng 2, một số tổ chức đã coi đợt biến động ngắn hạn này là cơ hội để phân bổ lâu dài. Ví dụ, một công ty niêm yết đã chi tới 1,99 tỷ đô la để mua 20.356 Bitcoin với giá trung bình 97.514 đô la mỗi đồng từ ngày 18 đến 23 tháng 2. Một công ty game cũng đã công bố vào ngày 28 tháng 2 rằng tập đoàn đã tăng cường nắm giữ Bitcoin, mua khoảng 100 Bitcoin với giá khoảng 7,95 triệu đô la, với chi phí mua mỗi đồng khoảng 79.495 đô la.

Nếu chúng ta kéo dài thời gian, sẽ nhận thấy từ năm ngoái, giá vàng và Bitcoin ngày càng có xu hướng tương đồng. Trong suốt năm 2024, sự biến động tổng thể của cả hai sẽ thể hiện một mức độ đồng hướng nhất định. Vào tháng 2 năm nay, giá vàng cũng đã lập kỷ lục cao nhất lịch sử ở mức 2942 USD/ounce, sau đó đã giảm hơn 100 USD chỉ trong một tuần. Trước đó, một số tổ chức phân tích đã nghiên cứu mối quan hệ tuyến tính trung bình giữa giá Bitcoin và giá vàng vào năm 2023, lúc đó cho rằng Bitcoin vẫn được định vị như một khoản đầu tư rủi ro. Nay tình hình đã thay đổi, sự biến động giá của cả hai có sự liên kết chặt chẽ, điều này có nghĩa là tính chất "vàng kỹ thuật số" của Bitcoin ngày càng rõ ràng hơn, nguyên nhân cơ bản là vì cả hai đều được xem như là sự thay thế cho tiền tệ tín dụng. Khi tình hình kinh tế toàn cầu và địa chính trị tiếp tục phát triển, giá của cả hai có thể tiếp tục duy trì một mức độ liên kết nhất định.

Hiện tại thị trường tiền điện tử đang rơi vào một khoảng trống thông tin nhất định, hiệu ứng biên của các câu chuyện truyền thống (như chu kỳ giảm một nửa, dòng vốn ETF) đang giảm dần. Tuy nhiên, từ những tín hiệu mà các bên đưa ra tại Hội nghị đồng thuận Hồng Kông vừa qua, mặc dù thiếu những câu chuyện bùng nổ trong ngắn hạn, nhưng ba xu hướng đang âm thầm tái cấu trúc thị trường: đầu tiên là sự chuyển đổi mô hình quản lý, đa số trong Quốc hội Mỹ ủng hộ mã hóa đang thúc đẩy dự luật FIT21, SEC giảm quy mô bộ phận thực thi, quản lý từ đàn áp chuyển sang hướng dẫn, dọn đường cho các tổ chức tham gia; thứ hai, thị trường tiền điện tử năm 2025 đang ở giai đoạn chuyển tiếp quan trọng từ "arbitrage chính sách" sang "tạo ra giá trị", từ "điều khiển đầu cơ" sang "điều khiển công nghệ"; cuối cùng, sự kết hợp giữa AI và mã hóa có thể trở thành điểm đột phá đáng chú ý nhất. Nếu lĩnh vực AI bắt đầu phục hồi và kết hợp với thị trường tiền điện tử, một câu chuyện mới có thể sẽ xuất hiện. Khi thị trường hoàn tất việc giải phóng đòn bẩy và câu chuyện phối hợp giữa AI và mã hóa hình thành, một đợt bứt phá mới có thể đã sẵn sàng. Kinh nghiệm lịch sử đã nhiều lần chứng minh rằng, một bình minh mới thường được sinh ra trong những giây phút tối tăm nhất, nơi mà sự cuồng nhiệt và nỗi sợ hãi giao thoa.

Chính phủ mới nhậm chức tròn một tháng, thị trường bước vào giai đoạn hỗn loạn, độ phức tạp vượt xa mọi thời kỳ trước. Thị trường tiền điện tử cũng bị ảnh hưởng bởi sự không chắc chắn này, gặp phải những biến động hiếm thấy và thường xuyên. Mặc dù những điểm yếu cố hữu của con người đã gieo mầm rủi ro trong thị trường, nhưng thuộc tính khan hiếm không thể sửa đổi của Bitcoin vẫn chưa bao giờ lung lay, và đã trao cho nó sức sống kiên cường để xuyên thấu qua sương mù chu kỳ. Như một bộ phim nổi tiếng đã nói: "Hỗn loạn không phải là vực thẳm, mà là bậc thang."

![2025 tháng đặc biệt mã hóa: "Trump 2.0" trăng tròn, thị trường diễn ra "Bài ca của băng và lửa"](