AI và Blockchain: Năng lực sản xuất và quan hệ sản xuất của thời đại mới

Sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo đang tạo ra một làn sóng cách mạng công nghệ mới. Là một trong những người dùng đầu tiên tiếp xúc với ChatGPT, tôi đã cảm nhận được tác động to lớn của AI trong mọi lĩnh vực. Mặc dù hiện tại khả năng của AI trong một số lĩnh vực chuyên môn vẫn còn cần cải thiện, nhưng vai trò của nó trong việc nâng cao hiệu suất làm việc đã trở nên rõ ràng. Có dự đoán rằng, trong 20 năm tới, trí tuệ nhân tạo thực sự đa năng có thể trở thành hiện thực.

Đối mặt với những công cụ sản xuất mạnh mẽ như vậy, điều chúng ta cần suy nghĩ là, mối quan hệ sản xuất nào có thể phù hợp với nó? Công nghệ Blockchain có lẽ có thể cung cấp một câu trả lời. Tính phi tập trung, hợp đồng thông minh và những đặc điểm khác của Blockchain, khiến nó có tiềm năng trở thành cơ sở hạ tầng để ràng buộc và quy định sự phát triển của AI. Ràng buộc mã bằng mã, dường như là một ý tưởng hợp lý.

Thú vị là, AI và Blockchain, hai công nghệ cách mạng này, gần như nảy sinh đồng thời. Năm 2007, lý thuyết học sâu đã đặt nền tảng cho AI hiện đại; trong khi năm 2008, sự ra đời của Bitcoin đánh dấu sự ra đời của công nghệ Blockchain. Sự trùng hợp về thời gian này dường như báo hiệu mối liên hệ chặt chẽ giữa hai bên trong tương lai.

Nhìn lại lịch sử, chúng ta có thể thấy, mỗi lần có sự biến đổi lớn về năng lực sản xuất, đều cần có sự thay đổi tương ứng về quan hệ sản xuất để thích ứng. Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất có thể phát triển mạnh mẽ chính là nhờ vào sự hoàn thiện dần của hệ thống thương mại trong hai trăm năm trước đó. Hệ thống kế toán hiện đại, chế độ công ty và các đổi mới khác đã đặt nền tảng thể chế cho cách mạng công nghiệp.

So với trước, trong cùng thời gian, Trung Quốc do chính sách đóng cửa đất nước đã bỏ lỡ cơ hội lịch sử, cuối cùng dẫn đến sự lạc hậu trong thời hiện đại. Sự so sánh này sâu sắc chỉ ra tầm quan trọng của quan hệ sản xuất đối với sự phát triển của lực lượng sản xuất.

Hiện nay, thế giới đang ở trong một thời đại đa dạng đầy bất định. Đối mặt với những cơ hội và thách thức mà AI mang lại, chúng ta vừa cần tích cực đón nhận công nghệ mới, vừa cần suy nghĩ thận trọng về cách xây dựng môi trường thể chế phù hợp với nó. Blockchain như một hình thức tổ chức và cơ chế quản lý mới, có thể cung cấp cho chúng ta một số gợi ý.

Trong kỷ nguyên mới nơi công nghệ và nhân văn giao thoa, chúng ta cần phải suy nghĩ về cách tối ưu hóa mối quan hệ sản xuất trong khi phát triển năng suất, nhằm đạt được sự tương tác tích cực giữa tiến bộ công nghệ và tiến bộ xã hội. Đây sẽ là một quá trình khám phá đầy thách thức nhưng cũng đầy hy vọng.