Oyunlaştırma Düşüncesi: Başarı Uygulamalarının Arkasındaki Sır

Web3 ve blockchain alanında, kullanıcı davranışlarını teşvik etmek için yaygın bir yaklaşım, Token kullanmaktır. Ancak, bu basit teşvik yöntemi genellikle insan doğasının karmaşıklığını göz ardı eder. Toplumun kendisi, kibir, aidiyet duygusu gibi bir teşvik sistemi barındırır ve Token veya NFT sadece kısa vadeli bir dışsal teşviktir. Daha önemlisi, kullanıcıların içsel ihtiyaçlarını nasıl karşılayacağımız ve kısa vadeli kullanımı uzun vadeli bir alışkanlığa dönüştüreceğimizdir.

a16z oyun alanı ortağı jonlai, makalesinde oyunlaştırma uygulamalarının arkasındaki mekanizmaları ve uzun vadede kullanıcıları tutacak şekilde tasarlanan oyun tarzı uygulamaları nasıl geliştirebileceğini araştırdı.

Oyunlaştırmanın Evrimi

Son on yılda, geleneksel anlamda "oyunlaştırma" kavramı yavaş yavaş etkisini kaybetti. Erken dönemlerde birçok geliştirici, kullanıcıların çıkarlarıyla örtüşmeyen bir şekilde oyunlaştırma unsurlarını, örneğin puanlar, rozetler gibi, kullandı. Bu projeler kısa vadede kullanıcı katılımını artırmış olsa da, çoğu uzun vadede kullanıcıları tutmayı başaramadı.

Başarısızlığın başlıca nedeni, mükemmel oyun tasarımının arkasındaki temel prensipleri - kullanıcı tutma - göz ardı etmektir. Başarılı oyunlar, örneğin "World of Warcraft" ve "Candy Crush", kullanıcıları 10 yıldan fazla bir süre çekmesinin sebebi, oyun mekanizmalarının kullanıcıların içsel motivasyonlarıyla uyumlu olmasıdır. Geri bildirim döngüleri oluşturarak, kullanıcıları eğitip ödüllendirerek bu oyunlar, kullanıcılara uzun vadeli bir büyüme yolu sunmaktadır.

Günümüzde, birçok başarılı uygulama, çekirdek ürün tasarımına oyun tasarım ilkelerini entegre etmiştir. Bu oyun benzeri deneyimler kullanıcılara eğlence sunmakta ve uzun süreli kullanım alışkanlıkları oluşturmaktadır. Bu kategori, üretkenlik, sosyal ağlar, finans, zihinsel sağlık ve eğitim gibi birçok alandaki popüler uygulamaları kapsamaktadır.

Oyun Tasarımının Üç Temel İlkesi

1. Motivasyon ( Motivation )

Oyun tasarımcıları, davranış motivasyonunu dış motivasyon ve iç motivasyon olarak ikiye ayıran öz belirleme teorisini genel olarak kabul etmektedir. Dış motivasyon, para ödülleri veya başkalarının emirleri gibi dışsal kaynaklardan gelir. İç motivasyon ise özerklik, yeterlilik ve ilişkisel olmak gibi doğuştan gelen psikolojik ihtiyaçlardan kaynaklanır.

Çoğu oyun içsel motivasyona odaklanır ve bunu davranışın en etkili ve en kalıcı sürücüsü olarak görür. Örneğin, "Mega Man X" oyununa bakıldığında, oyunun başında belirgin bir içsel hedef belirlenmiştir: Zero kadar güçlü olmak ve Vile'ı yenmek. Bu hedefler, kullanıcıların yetenek hissini ve özerkliğini doğrudan güçlendirir; puan veya rozet gibi dışsal teşvikler kullanmaya gerek kalmaz.

Birçok oyunlaştırma uygulamasının başarısızlığı, rozet veya puan biriktirmeyi hedef olarak görmelerindendir. Eğer içsel bir ihtiyaç desteği yoksa, bu mekanizmalar nihayetinde yüzeysel dışsal motivasyonlar haline gelir ve kullanıcıları hızla bıktırır.

2. Ustalık (Mastery)

Ustalık, her aktivitenin önemli bir parçasıdır ve insanın yeteneklerine olan içsel ihtiyaçla yakından ilişkilidir. İnsanlar, yeni bir spor öğrenmek veya oyun oynamak gibi etkinliklere katılırken becerilerini geliştirmek isterler. Adil bir ustalaşma süreci beklerler; ilerleme, şansa değil, beceriye ve seçime dayanmalıdır.

Oyun tasarımcıları, zorluk dengesini bulmaya çalışıyor; ne çok zor ne de çok kolay olmalı. İyi tasarlanmış bir oyun, kullanıcıların tamamen odaklanarak zamanın nasıl geçtiğini anlamadığı akış durumunu yaratabilir.

Oyun dışı ürünler de aynı ilkeye tabidir. Örneğin, bir manzara resmi yapmak veya karmaşık bir gitar parçası çalmak genellikle akış deneyimi yaratabilir.

İçsel motivasyonu ve dengeyi elde etme yolunu birleştirmek, öğrenme etkisini sürdürmek için kritik öneme sahiptir. Kurallar adil olduğu sürece ve hedefler ulaşılabilir görünüyorsa, kullanıcılar genellikle devam eder. Oyunlaştırma uygulamalarının sık yaptığı hatalardan biri, yalnızca ustalık durumlarını takip etmek için kullanılan sistemleri (, seviye, deneyim, rozet ) gibi kutlamak, ancak gerçek bir meydan okuma veya ustalık yolu sunmamaktır.

3. Geri Bildirim(Feedback)

Geri bildirim, kullanıcıların oyun/ürün kurallarını öğrenmelerinin anahtarıdır. En iyi oyunlar, net bir neden-sonuç döngüsü aracılığıyla öğretim yapar. Örneğin, Süper Mario, kullanıcıyı öğretmek için ölüm geri bildirim döngüsünü kullanır. Oyun başladığında bir düşman Goomba ortaya çıkar, Mario'ya çarparsa ölümle sonuçlanır ve yeniden başlar. Bu kısa ve zararsız döngü, kullanıcıları denemeye teşvik eder, ta ki Goomba'yı atlayabileceğini veya üzerine basabileceğini keşfedene kadar.

Döngü, doğru eylemler için olumlu geri bildirim de sağlar. Candy Crush, oyuncuların 3 aynı renkteki şekeri eşleştirmesini muhteşem patlama efektleriyle kutlar. Oyun ayrıca rastgelelik unsuru da barındırarak kullanıcıları beklenmedik sonuçlarla şaşırtır.

İyi tasarımcılar genellikle kullanıcıların kullanım kılavuzunu okumayacağını varsayar ve ürünleri yaparak öğrenme yöntemiyle tasarlarlar, bu süreçte iteratif geri bildirim döngüleri oluştururlar. Bu döngüler, kullanıcıları ustalaşmaya yönlendirir ve nihayetinde hedefe ulaşmalarını sağlar.

Oyun Tabanlı Uygulamaların Başarı Örnekleri

sosyal ağ

Instagram, Twitter ve TikTok gibi popüler sosyal uygulamalar, kullanıcıların içsel motivasyonlarını doğrudan karşılamaktadır. Kullanıcılar, içerik oluştururken kendilerini ifade ederler ( özerklik ) ve başkalarıyla bağlantı kurarlar ( ilişkisel ). Ayrıca, kullanıcıların hayran çekmeye çalışabilecekleri ve beğeni şeklinde geri bildirim alabilecekleri bir isteğe bağlı ustalık yolu da vardır.

Clubhouse, kullanıcıların canlı odalara girmesini sağlayarak "tesadüfen" arkadaşlarla karşılaşma hissini yeniden yaratır ve keyifli anlar oluşturur. Üst düzey konuşmacılar, diğer kullanıcıların moderatörlük yapmasına veya halkta konuşma becerilerini geliştirmesine olanak tanır.

Bu sosyal uygulamalar puan veya rozet kullanmamasına rağmen, güçlü bir kullanıcı uzun dönem bağlılığına sahip olup, oyun tarzı deneyimin özelliklerini yansıtmaktadır.

üretkenlik araçları

Yeni nesil üretkenlik yazılımları, araçlardan çok oyun gibi. Repl.it( tarayıcı tabanlı IDE) ve Figma( işbirliği tasarım aracı) çok oyunculu modu tanıttı, geliştiriciler gerçek zamanlı olarak işbirliği yapabilir, yorum yapabilir ve birbirlerinden öğrenebilir, bu "insan unsuru" yazılımı eskisinden daha eğlenceli hale getiriyor.

E-posta uygulaması Superhuman, başka bir oyunlaştırma örneğidir. Kullanıcılara gelen kutusunu sıfırlama hedefi belirler, hassas kontrol ve kurallar sunarak kullanıcının görevleri tamamlamasına yardımcı olur. Hedefe ulaşıldığında, uygulama güzel doğal manzara resimleri gösterir ve kullanıcının "sıfır" gelen kutusuna ulaşma süresini kaydeder, ustalık yolunu pekiştirir.

Zihinsel sağlık

Forest, 6 milyondan fazla ücretli kullanıcıya sahip, üretkenliği ve zihinsel sağlığı artıran oyun tabanlı bir uygulamadır. Kullanıcılar, dikkatlerini eğitmek için sanal ağaçlar dikip bu sürece başlarlar. Çalışırken ağaçlar büyür, uygulamadan erken çıkıldığında ağaçlar kurur. Bu görsel geri bildirim, kullanıcıların dikkatsizleşmesini engeller. Başarıyla odaklanmak, kullanıcının dikkat başarılarını sergileyen kişisel bir orman oluşturur. Forest, "odaklanma" ve "farkındalık" etrafında uzun vadeli alışkanlıklar geliştirmeyi amaçlamaktadır.

finans

Chime Bank'ın otomatik tasarruf hesabı tasarrufu oyunlaştırılmış hale getiriyor. Kullanıcılara net tasarruf hedefleri belirliyor ve bunlara ulaşmalarını sağlamak için süreçler tasarlıyor. Chime debit kartı, işlemleri en yakın tam sayıya yuvarlayarak tasarruf hesabına otomatik olarak aktarır. Her işlem için tasarruf miktarı farklıdır ve uygulamanın ana sayfasında renkli bir şekilde vurgulanarak kullanıcılara beklenmedik sürprizler sunar. Bu olumlu geri bildirim döngüsü tasarruf hedeflerini güçlendirir ve iyi alışkanlıkları geliştirir.

fitness

Zombies, Run! ve Strava, koşmayı ve bisiklet sürmeyi daha eğlenceli hale getiren oyun tarzı fitness uygulamalarıdır. Zombies, kullanıcıların bir zombi salgını sırasında görevleri tamamlamasını sağlar ve belirli bir hızda veya mesafede koşarak kazanmanızı sağlar. Uygulama, her koşuyu takip eder ve kilometre taşlarını kutlar.

Strava, benzer hedef belirleme ve geri bildirim döngüleri kullanarak sosyal unsurları artırır. Kullanıcıların koşu veya bisiklet sıralamalarını tutar, böylece kullanıcılar ilerlemelerini gerçek zamanlı olarak görebilir. Bu rekabet mekanizmasının etkili olmasının nedeni, yarışmanın kendisinin doğal bir rekabet etkinliği olmasıdır.

eğitim

Duolingo, popüler bir oyun tarzı dil öğrenme uygulamasıdır. Kullanıcılara dil öğrenme hedefleri belirler, günde 15 dakika öğrenmeyi önerir ve ustalık kazanmayı hedefler. Kurslar, kısa ve kolayca alınabilir seviyelere ayrılmıştır, uzunlukları mobil oyunlara benzerdir. Kurs tasarımı iyi düşünülmüştür ve kullanıcıların akış durumuna ulaşmalarına yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Her derste yeni ve eski kelimeler karışık olarak sunulur ve zorluk, kullanıcının performansına göre ayarlanır. Duolingo ayrıca kullanıcıların kesintisiz öğrenme günlerini kaydeder, böylece özerkliği korurken disiplin sağlar.

Sonuç

Oyun tasarımının temel ilkeleri, birçok başarılı modern uygulamaya entegre edilmiştir. Erken dönemde oyunlaştırma uygulamaları kısa vadeli katılıma odaklanırken, oyun tarzı uygulamalar kullanıcı ihtiyaçlarıyla yakın bir şekilde ilişkilendirildi ve uzun vadeli bağlılık sağladı. Motivasyon, ustalık ve geri bildirim (MMF) çerçevesinin temeli her zaman kullanıcı bağlılığı olmuştur. İnsanlar eğlendiğinde ve hedeflerine ulaştıklarını fark ettiklerinde, uzun süreli kullanım alışkanlıkları geliştirmektedirler. Bu şekilde, oyun tarzı uygulamalar, kullanıcıların tasarruf yapmaktan düzenli egzersiz yapmaya, iş verimliliğini artırmaya kadar yaşam boyu hedeflerini gerçekleştirmelerine yardımcı olmaktadır.